Global çapta Covid-19 salgınının tesiriyle daha da ağırlaşan ekonomik, toplumsal meselelerle birlikte Ukrayna krizi, felaket yumağımıza yeni bir halka oldu. İnsani trajediyle birlikte memleketler arası güç istikrarında taşlar oynadı. Bazıları Rusya’nın hududunu çektiğini söylerken akıllarda ise uygun bir satranç oyuncusu olduğunu daha evvel pek çok kere ortaya koyan Putin’in, bu kere Washington’ın tuzağına düşüp düşmediği sorusu var… Bilhassa haftalardır Biden idaresinin “hadi, Ukrayna’ya girsene, giremezsin ki” misali kışkırtmasını düşünürsek.
Batı-Moskova cephesinin güç savaşında çekiştirilip duran, bir parmak AB, NATO üyeliği vaadiyle oyalanan Ukrayna için şimdiki tablo çok acı ki, karanlık ve bilinmeyen bir süreç… Batı’nın ikiyüzlülüğü, Moskova’nın saldırganlığı ortasında sıkışmışlık.
WASHİNGTON’IN HESAPLARI…
Memleketler arası siyaset aktifliği açısından, Ukrayna krizinin kaybedeni ise Avrupa… Bilhassa de Almanya’nın kıtada Rusya ile nispi güzel münasebetleri düşünülürse. ABD, AB’nin lokomotifleri Almanya, Fransa’nın başkanlar seviyesinde Rusya ile diyalog arayışının sonuçsuz kalmasından bir manada şad.
Biden idaresi, misyona gelmesinden bu yana Çin ve Rusya’yı amaca koyarken “demokrasi” vurgusuyla süslediği iletisi daima tıpkı oldu: Transatlantik ittifakı güçlendireceğiz. Lakin bilhassa Afganistan’da Taliban’ın idaresi ele geçirmesi, tahliyelerde yaşanan kaosla birlikte Avrupa’dan yükselen, “ABD’ye bel bağlamadan da güçlü olalım” tavrı Washington’ın kendi etkinliğinde olmasını istediği transatlantik birliği arayışının altını oyuyor.
Selefi Trump’la Rusya yaklaşımları farklılıklar gösterse de her ikisinin de Berlin’in Moskova ile yürüttüğü Avrupa için stratejik güç projesi Kuzey Akım 2’ye alerjisi biliniyor. Washington uzun müddettir bu projenin fişinin çekilmesi için Almanya’ya baskıda. Kısaca Rusya’nın Ukrayna saldırısı, Avrupa’nın kendi güvenliğine ait “Washington olmadan güçlü olamam” cephesine dönüşü meyillendirecek üzere. Otokratik yönelimleri nedeniyle AB cephesinin gayesindeki Macaristan ve Polonya’nın da tekrar birlik havasına dönüşü gözleniyor. Kuzey Akım 2 ise dondurucuya çoktan girdi bile.
Gelinen noktada Ukrayna krizi, İkinci devir Soğuk Savaş senaryoları ortasında, NATO ittifakının kenetlenmesine yol açtı. Afganistan’dan asker çeken Biden idaresi, NATO bünyesi çerçevesinde Doğu Avrupa’ya daha fazla konuşlanma imkânı buldu. Hem de bu kere Rusya’yla işbirliği için bu cins adımlara aralı duran Avrupalıların itirazlarını engelleyerek.
TAMPON ALAN KALMADI
Rusya’nın genel olarak savunma stratejisinde karşı tarafla ortasında bir tampon bölge bırakması ise Ukrayna atılımı ile değişmiş üzere. Artık Rus güçleri şahsen Ukrayna içinde. Hududun çabucak ötesinde ise ABD, NATO’nun artan askeri varlığı… ABD’nin Yunanistan, Bulgaristan, Romanya üzerinden ilerleme arayışından, Rusya’yı kuşatma atağından geri çekilmesi de şu an için beklenmiyor.
Washington, Suriye’de askeri kabiliyetini test eden, gücünü ispat eden Rusya’yı ileri bir adım attırarak yorma, oyalama taktiğinde olabilir. İzafi daha az bir gücü Avrupa’ya yollayıp asıl odağı Asya-Pasifik üzerinden Çin’e yönlendirme hedefi taşıyor olabileceği üzere. Pekala Çin, Biden’ın Tayvan üzerinden kışkırtma tuzaklarına düşer mi…
PEKİN TEMKİNLİ
Moskova-Pekin güçlü işbirliğini ilan ederken Çin açıkça NATO’nun genişlemesine, ABD siyasetlerine karşı çıkıyor. Lakin tıpkı ABD, Rusya üzere BM Güvenlik Konseyi’nde veto hakkı bulunan Çin’in Ukrayna konusunda daha istikrarlı bir tavır arayışı gözleniyor. Çin’in, Türkiye üzere hem Rusya hem Ukrayna ile yakın ilgilerini unutmamak gerek. Rusya’ya korkularını anlıyorum derken BM vurgusuyla global çapta “uluslararası hukuk, ortak, kapsamlı ve sürdürülebilir bir güvenlik konsepti” çıkışı dikkat çekiyor. Kim bilir tahminen de Pekin’in milletlerarası sahnede bu kere arabulucu rolüne soyunma vaktidir…
Kremlin’in doruğunda yıllardır oturan, askeri-siyasi deneyimi tartışmasız Putin’in Ukrayna adımını daha evvelden planlayıp sonuçlarını hesaba katmadığını düşünmek elbette yanlış olur. Yaptırımlar mümkünlüğünü düşünerek hazine rezervlerini güçlendirip ekonomik açıdan hazırlandığı, stratejik müttefik çerçevesinde Çin’le daha yakınlaşma siyaseti bunun yansımaları. Fakat yaptırımlara karşı dayanıklılık gösterse de kapsamlı, uzun vadeli milletlerarası bir izolasyonun Rusya toplumunda yansısını kestirmek güç. Ukrayna’nın kalbi Kiev’e hakikat ilerleyen tankların, ateş ortasında sıkışan sivillerin, konutlarını terk etmek zorunda kalanların, çatışma imajlarının memleketler arası toplumda Rusya’ya yönelik olumsuz algısı ortada. Z neslinin gündeminin artık savaşlardan çok adil, özgür, sürdürülebilir, yeşil bir dünya, daha ferdî bir telaffuz olduğunu unutmamak gerek. Birçoğu, çok yanlışsız bir formda, hangi blok, taraf olursa olsun işgale, savaşa amasız hayır diyor.
SİLAHLANMA YARIŞI, ÇOK SAĞ TEHDİDİ…
Karşımızda çok kutuplu bir dünya sistemine geçişte de kaos tablosu, memleketler arası hukukun gücü elinde tutanlar tarafından istendiği üzere eğilip bükülmesi tehlikesi uzanıyor. Ukrayna’daki gelişmelerin çok sağın Avrupa’da güçlenmesine yol açması da mümkün.
Savaşta kazanan kim mi dediniz… İşte tek bunun karşılığı net olsa gerek. Silahlanma yarışıyla birlikte savunma sanayii…
News
